W ostatnich latach w Polsce rośnie popularność działalności nierejestrowanej. To elastyczna forma prowadzenia działalności gospodarczej, która pozwala na legalne zarabianie bez konieczności rejestracji firmy w CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Dla wielu osób to pierwszy krok w stronę własnego biznesu. W tym artykule omówię, czym jest działalność nierejestrowana, jakie są jej zalety i ograniczenia oraz kto może z niej skorzystać.
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana (zwana również działalnością nieewidencjonowaną) to forma działalności gospodarczej, która nie wymaga rejestracji w CEIDG, opłacania składek na ZUS ani prowadzenia pełnej księgowości. Uregulowana jest w ustawie Prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. Aby móc prowadzić działalność w tej formie, należy spełnić kilka kluczowych warunków:
- Przychód miesięczny nie może przekraczać 75% minimalnego wynagrodzenia – W 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł brutto, co oznacza, że maksymalny przychód z działalności nierejestrowanej to 3225 zł brutto miesięcznie.
- W ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat) poprzedzających działalność nierejestrowaną osoba nie może być aktywnym przedsiębiorcą ani prowadzić działalności gospodarczej.
- Niektóre rodzaje działalności wymagają rejestracji niezależnie od przychodów, np. działalność regulowana (apteki, usługi medyczne, edukacyjne wymagające zezwoleń).
Dla kogo jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana to rozwiązanie idealne dla osób, które:
- Dopiero testują pomysł na biznes i chcą sprawdzić, czy będzie na niego popyt.
- Chcą prowadzić działalność na małą skalę, np. rękodzieło, korepetycje, drobne usługi.
- Nie są pewne, czy chcą od razu rejestrować firmę i wiązać się z formalnościami oraz obowiązkami przedsiębiorcy.
- To doskonała opcja dla freelancerów, osób prowadzących sprzedaż internetową na małą skalę czy udzielających lekcji prywatnych.
Zalety działalności nierejestrowanej
- Osoby prowadzące taką działalność są zwolnione z obowiązku rejestracji w CEIDG i ZUS – To oznacza, że nie trzeba płacić składek na ubezpieczenie społeczne, co znacząco obniża koszty prowadzenia działalności.
- Wystarczy prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów, np. w formie prostego zeszytu czy arkusza kalkulacyjnego. To daje możliwość legalnego zarabiania bez ryzyka kar za prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej.
- Można w każdej chwili zdecydować się na rejestrację firmy, jeśli przychody zaczną rosnąć lub działalność się rozwinie.
Ograniczenia działalności nierejestrowanej
Istnieją ograniczenia w postaci limitu przychodów – nie może on przekroczyć 3225 zł miesięcznie (w 2024 roku). Jeśli przekroczysz ten limit, musisz zarejestrować działalność w ciągu 7 dni. Działalność nierejestrowana to forma jednoosobowej działalności, co oznacza, że nie można zatrudniać innych osób. Dochód z działalności nierejestrowanej podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że należy go uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym PIT jako dochód z innych źródeł. Nie można prowadzić działalności wymagającej koncesji, zezwoleń czy licencji.
Jak zacząć działalność nierejestrowaną?
- Zastanów się, jakie produkty lub usługi chcesz oferować. Sprawdź, czy nie jest to działalność wymagająca rejestracji.
- Notuj wszystkie przychody, aby upewnić się, że nie przekraczasz miesięcznego limitu.
- Zadbaj o faktury lub rachunki. Klienci mogą poprosić o dokument potwierdzający zakup, a Ty jako osoba prowadząca działalność nierejestrowaną masz obowiązek go wystawić.
- Pamiętaj o podatkach. Dochód z działalności nierejestrowanej uwzględnij w rocznym zeznaniu podatkowym.
Jeśli zastanawiasz się nad rozpoczęciem działalności nierejestrowanej, warto dokładnie zapoznać się z przepisami i rozważyć, czy taka forma działalności odpowiada Twoim potrzebom. Może to być pierwszy krok w kierunku większego biznesu i spełnienia zawodowych marzeń.
Oto przykłady działalności nierejestrowanej w różnych branżach:
Usługi:
Korepetycje – nauka języków obcych, matematyki, czy innych przedmiotów szkolnych.
Usługi kosmetyczne – makijaż okazjonalny, manicure, pedicure (mobilnie).
Sprzątanie – domy prywatne, biura, czy drobne prace porządkowe.
Fotografia – sesje rodzinne, dziecięce, okolicznościowe.
Organizacja drobnych wydarzeń – urodziny, małe imprezy okolicznościowe.
Usługi opiekuńcze – opieka nad dziećmi, osobami starszymi lub zwierzętami.
Tłumaczenia – pisemne lub ustne.
Prace ogrodnicze – koszenie trawy, pielęgnacja roślin.
Copywriting – pisanie tekstów na strony internetowe, artykuły blogowe.
Rękodzieło na zamówienie – szycie, haftowanie, szydełkowanie.
Produkty:
Wyroby handmade – biżuteria, ozdoby, dekoracje do domu.
Kosmetyki naturalne – mydła, świece zapachowe, kule do kąpieli.
Jedzenie na wynos – ciasta, torty, pierogi, przetwory.
Odzież i akcesoria – czapki, szaliki, torby wykonane własnoręcznie.
Upcykling – meble lub akcesoria wykonane z materiałów wtórnych.
Rośliny i sadzonki – sprzedaż małych roślin doniczkowych, ziół.
Karty i zaproszenia – personalizowane zaproszenia na śluby, urodziny.
Zabawki – ekologiczne, ręcznie wykonane zabawki dla dzieci.
Sztuka użytkowa – obrazy, rzeźby, ceramika.
Druk na zamówienie – koszulki, torby, kubki z własnym wzorem.
Inne przykłady:
Wynajem drobnych rzeczy – książek, gier planszowych, kostiumów.
Testowanie produktów – recenzje płatne.
Doradztwo – w drobnych sprawach, np. jak uporządkować mieszkanie (home organizing).
Konsultacje online – porady z zakresu mody, makijażu, zdrowego stylu życia.
Drobne naprawy – sprzętu AGD, rowerów, komputerów.
Personalizacja produktów – grawerowanie, malowanie na zamówienie.
Usługi IT – tworzenie prostych stron internetowych, grafiki.
Zarządzanie mediami społecznościowymi – pomoc w prowadzeniu profili firmowych.
Tworzenie biżuterii z żywicy – spersonalizowane projekty.
Mini warsztaty – np. malowanie, rękodzieło, nauka prostych technik kulinarnych.
Działalność nierejestrowana pozwala na prowadzenie różnorodnych działań w małej skali, przy zachowaniu minimalnych kosztów i formalności.